Salı17.06.2025

Mukayyet adaklarda yani, zaman, mekan ve niteliklerle kayıtlanmış adaklarda bu kayıtlar bağlayıcı mıdır?

Mukayyet adaklarda yani, zaman, mekan ve niteliklerle kayıtlanmış adaklarda bu kayıtlar bağlayıcı mıdır?

Ziyaretçi

Cevap Gönder:


Bu Soruya Gelen Cevaplar:

Misafir KullanıcıHerhangi bir şart ve zamana bağlanmayan (mutlak) adaklar, adama anından itibaren gerekli hale gelir ve ilk fırsatta yerine getirilmesi uygun olur. Bir şarta bağlanan adakların da o şartın gerçekleşmesi halinde yerine getirilmesi gerekir. "Şu işim olursa üç gün oruç tutayım." gibi bir şarta bağlanan adak, şart gerçekleşmeden yerine getirilirse geçersizdir; yapılan ibadet nafile sayılır (İbn Abidin, Reddu’l-Muhtar, III, 741).

Yerine getirilmesi, gelecek bir zamana bağlanan adaklar zaman kaydına itibar edilmeksizin önceden de yerine getirilebilir. Zira vakti gelmese de adak zimmette vacip olarak sabit olduğu için önceden yapılması, vakti gelince yapılması yerine geçer (Kasani, Bedaiü’s-Sanai, V, 93).

İmam Muhammed ile Şafii ve Hanbeli mezheplerine göre ise; sadaka gibi mali ibadetlerde bu hüküm doğru olmakla birlikte, namaz, oruç gibi bedeni ibadetler konusunda zaman şartına bağlanmış olan adak, vakti gelmeden yerine getirilmekle zimmetten düşmez. Çünkü bu tür ibadetlerin belli bir vakte tahsisi mümkündür. Dolayısı ile vakit kaydı bağlayıcı olur (Nevevi, el-Mecmu, VIII, 479-482).

Vakit belirlenmeyen adaklarda ise, kişi bu adağını dilediği zaman yerine getirebilir; yerine getirmeden ölürse sorumlu olur. Ancak kişi ne zaman öleceğini bilmediğinden bu adağını ilk fırsatta gerçekleştirmelidir (Kasani, Bedaiü’s-Sanai, V, 94). Adak bir tür ibadet ve ibadetlerde de ihtiyat esas olduğundan, vakte bağlı adaklarda, vakte riayet edilmesi daha uygun olur.

Adaklarda mekan şartı bağlayıcı değildir. Bir yerle kayıtlanarak yapılan adak başka bir yerde de yerine getirilebilir. Zira adaktan maksat Allah’a yaklaşma isteğidir. Mekanın ise her hangi bir işin kurbet olup olmamasında bir etkisi yoktur (Kasani, Bedaiü’s-Sanai, V, 93).

Bazı İslam alimleri ise, ibadetlerin çeşitlerine göre farklı görüşler ortaya koymuşlardır. Bu konudaki görüşler değerlendirildiğinde, sadakalarda mekanla ilgili belirlemelere, namazda ise sadece Mescid-i Haram, Mescid-i Nebevi ve Mescid-i Aksa’nın belirlenmesine riayet edilmesi uygun olur. Bunun dışındaki yer belirlemeleri ise, bağlayıcı değildir (Nevevi, el-Mecmu, VIII, 472; Buhuti, Keşşafü’l-Kına, Beyrut 1402, VI, 283).

Adanan şey kendi cinsi ile yerine getirilmelidir. Mesela şu kadar nafile namaz kılayım diye adakta bulunan bir kimse bunun yerine o sayıda oruç tutsa adağını yerine getirmiş olmaz (Kasani, Bedaiü’s-Sanai, V, 92). Ancak adadığı bir ibadetin halefi bulunur da kişi o ibadeti yapmaktan aciz olursa, o ibadetin halefini yerine getirir. Mesela oruç tutmayı adayan yaşlı biri, bunu yapamazsa fidye öder.

Maddi bir tasaddukta bulunmayı adayan kimse ise adadığı şeyin kıymetini ödese adak yerine gelmiş olur. Mesela elbise yahut bir hayvanı tasadduk etmeyi adayan kimse bunların kendisini ya da kıymetini tasadduk edebilir (İbn Nüceym, Bahru’r-Raik, VIII, 504).

Sadaka türünden adaklarda sadakanın ciheti/verileceği kimse ile verilecek paranın tayin edilmiş olması bağlayıcı değildir. "Elimdeki şu parayı şu kimeyse vereceğim." diye adakta bulunan kimse, aynı miktardaki başka parayı başka bir fakire verse adak yerine gelmiş olur (İbn Abidin, Reddu’l-Muhtar, III, 735; Fetavay-ı Hindiyye, II, 66).


 

 14 Şubat 2015 - 08:05:02

Son Sorular:

2837 Gün 6 Saat 51 dk. önce soruldu

Guinness rekorlar kitabına nasıl başvurulur?

Ceylan Ahıgül sordu

3406 Gün 21 Saat 3 dk. önce soruldu

lipomagnet nedir? lipo magnet işe yarar mı?

ece çakır sordu

3437 Gün 11 Saat 44 dk. önce soruldu

Goji berry aktarlarda bulunur mu?

Erhan Yiğit sordu

3447 Gün 9 Saat 26 dk. önce soruldu

deyim olarak adı çıkma ne demek?

cansu sordu

3451 Gün 4 Saat 45 dk. önce soruldu

Hayvanların olmadığı bir dünya bizi nasıl etkiler?

mustafa 224 sordu

3459 Gün 3 Saat 50 dk. önce soruldu

kumru kuşu vurmak günahmı?

emre sordu

3462 Gün 5 Saat 36 dk. önce soruldu

göz nuru dökmek deyiminin anlamı

berkay sordu

3465 Gün 23 Saat 54 dk. önce soruldu

voleybol federasyonu hangi tarihte kurulmuştur?

ali sordu

3468 Gün 7 Saat 35 dk. önce soruldu

ultra liquid zeolite kansere iyi gelir mi?

canan sordu

3468 Gün 14 Saat 5 dk. önce soruldu

Burun Bandı üzerine mesh yapılabilir mi?

Şükrü Kum sordu

3472 Gün 23 Saat 47 dk. önce soruldu

gojidiet çayı nedir? gojidiet kullanan var mı?

Meltem Akar sordu

3480 Gün 7 Saat 0 dk. önce soruldu

bir sayı bir sayının yüzde kaçıdır? nasıl hesaplanır?

Ali Kurtulmuş sordu

3485 Gün 3 Saat 41 dk. önce soruldu

ahi evran ne zaman doğmuş ve ne zaman ölmüştür?

hakan sordu

3489 Gün 4 Saat 17 dk. önce soruldu

iki ayağı bir pabuca girmek deyiminin anlamı nedir?

arda sordu

3491 Gün 1 Saat 39 dk. önce soruldu

İnsan ve hayvanlar doğal unsur mudur?

Kerem sordu