Yapılan bir satım akdi hangi durumlarda hukuki sonuç doğurmaz?
Yapılan bir satım akdi hangi durumlarda hukuki sonuç doğurmaz?
Ziyaretçi
Din İşleri Yüksek Kurulu Dini Sorular
TİCARÎ HAYAT
Cevap Gönder:
Misafir Kullanıcı tarafından yazılan
Hanefi hukukçular, akdin asli unsurlarını (asl) ve tamamlayıcı şartlarını (vasf) birbirinden ayırarak, birinci durumda yani akdin asli unsurlarındaki bir eksikliğin akdi "batıl/hükümsüz"; ikinci durumda yani akdin vasıflarındaki bir eksikliğin ise akdi "fasid" kılacağını söylemişler ve akdi "sahih", "fasid" ve "batıl" olmak üzere üçe ayırmışlardır. Buna göre akit sahihse hukuki sonuç doğurur, batıl ise doğurmaz. Fasit ise malın müşteri tarafından kabzedilmiş olması, mala üçüncü bir şahsın hakkının bağlanması gibi durumlarda hukuki sonuç doğurur, aksi halde doğurmaz (Merğinani, el-Hidaye, Beyrut, ts. , III, 42; Mevsıli, el-İhtiyar, İstanbul, ts. , II, 198-199).
Şartlarındaki eksiklik nedeniyle alış-veriş akdinin batıl olmasını gerektiren kurucu unsurlar; akdin siğası (icab-kabul), tarafları ve konusu şeklinde belirlenmiştir. Dolayısıyla, asli unsurlarının bulunmadığı veya kuruluş (in’ıkad) şartlarının eksik olduğu durumlarda alış-veriş akdi, şeklen mevcut olsa bile, hukuken hükümsüz sayılır. Bu şekilde herhangi bir hüküm doğurmayan alış-veriş akdinde, müşteri tarafından teslim alınan mal aynen duruyorsa, satıcıya iade edilir; zayi olması halinde ise, mal misli ise mislinin, değilse kıymetinin tazmin edilmesi gerekir. Mesela; akıl hastasının, mümeyyiz olmayan çocuğun alım-satımı, leş ve domuz gibi haram bir malın alım-satımı, ayrıca icab ve kabulün açık, birbirine uygun ve bitişik olmaması gibi durumlarda yapılan alış-veriş akdi, hiçbir hukuki sonuç doğurmaz (Merğinani, el-Hidaye, Beyrut, ts. , III, 42; Mevsıli, el-İhtiyar, İstanbul, ts. , II, 198-199).
Diğer mezheplere mensup alimler ise, eksikliğin akdin aslına yönelik olması ile vasfına (niteliklerine) yönelik olması arasında bir fark gözetmemiş; her iki durumda da akdin batıl/hükümsüz olacağını ifade etmişlerdir (Desuki, Haşiye, III, 54).bu yoruma cevap yazıyorsunuz...
Bu Soruya Gelen Cevaplar:
Misafir KullanıcıHanefi hukukçular, akdin asli unsurlarını (asl) ve tamamlayıcı şartlarını (vasf) birbirinden ayırarak, birinci durumda yani akdin asli unsurlarındaki bir eksikliğin akdi "batıl/hükümsüz"; ikinci durumda yani akdin vasıflarındaki bir eksikliğin ise akdi "fasid" kılacağını söylemişler ve akdi "sahih", "fasid" ve "batıl" olmak üzere üçe ayırmışlardır. Buna göre akit sahihse hukuki sonuç doğurur, batıl ise doğurmaz. Fasit ise malın müşteri tarafından kabzedilmiş olması, mala üçüncü bir şahsın hakkının bağlanması gibi durumlarda hukuki sonuç doğurur, aksi halde doğurmaz (Merğinani, el-Hidaye, Beyrut, ts. , III, 42; Mevsıli, el-İhtiyar, İstanbul, ts. , II, 198-199).
Şartlarındaki eksiklik nedeniyle alış-veriş akdinin batıl olmasını gerektiren kurucu unsurlar; akdin siğası (icab-kabul), tarafları ve konusu şeklinde belirlenmiştir. Dolayısıyla, asli unsurlarının bulunmadığı veya kuruluş (in’ıkad) şartlarının eksik olduğu durumlarda alış-veriş akdi, şeklen mevcut olsa bile, hukuken hükümsüz sayılır. Bu şekilde herhangi bir hüküm doğurmayan alış-veriş akdinde, müşteri tarafından teslim alınan mal aynen duruyorsa, satıcıya iade edilir; zayi olması halinde ise, mal misli ise mislinin, değilse kıymetinin tazmin edilmesi gerekir. Mesela; akıl hastasının, mümeyyiz olmayan çocuğun alım-satımı, leş ve domuz gibi haram bir malın alım-satımı, ayrıca icab ve kabulün açık, birbirine uygun ve bitişik olmaması gibi durumlarda yapılan alış-veriş akdi, hiçbir hukuki sonuç doğurmaz (Merğinani, el-Hidaye, Beyrut, ts. , III, 42; Mevsıli, el-İhtiyar, İstanbul, ts. , II, 198-199).
Diğer mezheplere mensup alimler ise, eksikliğin akdin aslına yönelik olması ile vasfına (niteliklerine) yönelik olması arasında bir fark gözetmemiş; her iki durumda da akdin batıl/hükümsüz olacağını ifade etmişlerdir (Desuki, Haşiye, III, 54).14 Şubat 2015 - 08:10:27
Son Sorular:
2426 Gün 17 Saat 16 dk. önce soruldu
Ceylan Ahıgül sordu
2996 Gün 7 Saat 27 dk. önce soruldu
ece çakır sordu
3026 Gün 22 Saat 8 dk. önce soruldu
Erhan Yiğit sordu
3036 Gün 19 Saat 50 dk. önce soruldu
cansu sordu
3040 Gün 15 Saat 9 dk. önce soruldu
mustafa 224 sordu
3048 Gün 14 Saat 15 dk. önce soruldu
emre sordu
3051 Gün 16 Saat 0 dk. önce soruldu
berkay sordu
3055 Gün 10 Saat 18 dk. önce soruldu
ali sordu
3057 Gün 17 Saat 59 dk. önce soruldu
canan sordu
3058 Gün 0 Saat 29 dk. önce soruldu
Şükrü Kum sordu
3062 Gün 10 Saat 11 dk. önce soruldu
Meltem Akar sordu
3069 Gün 17 Saat 24 dk. önce soruldu
Ali Kurtulmuş sordu
3074 Gün 14 Saat 5 dk. önce soruldu
hakan sordu
3078 Gün 14 Saat 41 dk. önce soruldu
arda sordu
3080 Gün 12 Saat 3 dk. önce soruldu
Kerem sordu