"Gaflet" ne demektir?

Misafir KullanıcıSözlükte "önemsememek, kasıtlı veya kasıtsız terk etmek, farkına varmamak, kayıtsız kalmak, ihmal etmek, boş bulunmak ve aldanmak; dalgınlık, yanılgı ve dikkatsizlik" anlamlarına gelen "gaflet" kavramı, din ıstılahında bilim dallarına göre farklı manalarda kullanılmıştır. Bir hukuk terimi olarak bir kimsenin hukuki işlemlerde kolayca aldanabilecek derecede saf, dikkatsiz ve tecrübesiz oluşunu; fıkıh usulünde, çocuk, unutkan, sarhoş vb. kimselerin ilahi hitabı anlamayışını; hadis usulünde; hadis ravisinin ezberleyerek veya yazarak hocasından aldığı hadisi dikkatsizlik veya dalgınlık sebebiyle hatalı rivayet edişini; dini hayatta, mü’minin Allah ve Peygamberin emir ve yasakları yerine nefsinin ve şeytanın arzusuna uymasını, işlediği günahları ve ahirette vereceği hesabı düşünmemesini, Allah’ı zikretmeyi ve günahlara tevbe etmeyi terk etmesini, ibadetlerde kurallara riayet etmemesini, kalbin kasvet içinde oluşunu ve zamanını boşa geçirmesini ifade eder.

 

"Gaflet" kavramı Kur’an’da Allah ve insanların fiil ve davranışlarını anlatmada kullanılmıştır: 12 ayette Allah’ın insanların yaptıklarından gafil olmadığı bildirilmiştir (Bakara, 2/74, 85, 140, 149. Al-i İmran, 3/99).

 

Allah’ın gafil olmaması; insanların gizli-aşikar, az-çok, iyi-kötü bütün yaptıklarından ve söylediklerinden haberdar olması, bütün fiil ve davranışlarını görmesi, bilmesi ve şahit olması, hiçbir şeyin ondan gizli kalmamasıdır.

 

İnsanlar açısından gaflet, Kur’an’da genellikle yerme ifade etmektedir. Ancak kınamayı gerektirmeyen gaflet de söz konusudur. Kınamayı gerektirmeyen gaflet; habersiz olmak, bir şeyi bilmemek, unutmak, aklına gelmemek ve bilgisi olmamak anlamına gelir (Yusuf, 12/13; En’am, 6/156; Yunus, 10/29). Kınamayı gerektiren gaflet ise; insanın yaratılış gayesini, kulluk görevini ve sorumluluğunu, Allah’ı ve ayetlerini, ahireti ve hesabı unutması, ayetlerden yüz çevirmesi, dini görevlerini terk etmesi, aklını, gözünü, dilini ve kulağını gerçekleri bilmede, anlamada, görmede ve duymada kullanmaması ve dünyaya dalıp ahireti bırakması demektir. Bu bağlamda "gaflet" kavramı daha çok kafirleri nitelemede kullanılmıştır (A’raf, 7/179, 205; Rum, 30/7).14 Şubat 2015 - 08:07:28