Kur’an’da geçen dua ayetlerinin mahiyeti hakkında bilgi verebilir misiniz?

Misafir KullanıcıAyet ve hadislerde dua teşvik edilmiştir: "Rabbiniz, şöyle buyurdu: Bana dua edin, size cevap vereyim." (Mü’minun, 23/60). "Kullarım sana beni sorunca, haber ver ki, ben şüphesiz onlara yakınım. Bana dua edenin duasını kabul ederim." (Bakara, 2/186).

Hz. Peygamber (s.a.s.) de şöyle buyurur: "Allah katında duadan daha üstün bir şey yoktur." (Tirmizi, Deavat, 1; İbn Mace, Dua, 1).

Kur’an-ı Kerim’de dua ile ilgili ayetler geniş bir yer tutar. İki yüz kadar ayet doğrudan doğruya dua konusundadır. Ayrıca tövbe, istiğfar gibi kulun Allah’a yönelişini ve O’ndan dileklerini ifade eden çok sayıda ayet de geniş anlamda dua ile alakalıdır. Konuyla ilgili ayetlerin bir kısmında insanların Allah’a dua etmeleri emredilmiş, duanın usul, adab ve tesirleri üzerinde durulmuştur (Bakara, 2/186; Nisa, 4/32, 117, 134; A’raf, 7/29, 55, 180; Yusuf, 12/86; Mü’min, 40/60). Bazı ayetlerde şartlarına riayet edilmeyerek yapılan duanın kabul görmeyeceği ifade edilir (Bakara, 2/200; Yunus, 10/12, 22, 106; İsra, 17/11; Mü’minun, 23/ 99-100, 106-107; Kasas, 28/88; Fussılet 41/51). Bu gruptaki ayetlerin çoğunda, dünyada iken Allah’ı ve O’nun hükümlerini tanımaktan kaçınan, ancak ahirette gerçeği anlayıp acı akıbetleriyle yüz yüze gelince pişmanlık duyacak olanların dünyaya yeniden döndürülmeleri için Allah’a yakarışları anlatılmıştır. 100’den fazla ayette Peygamberlerin, diğer salih insanların veya toplulukların dualarına yer verilmiştir.

Bazı sure ve ayetler örnek dua metinleri mahiyetindedir. Fatiha suresi buna güzel bir örnektir. Bakara suresinin 201. ayetinde geçen, "Ey Rabbimiz! Bize dünyada da güzellik ver, ahirette de güzellik ver; bizi cehennem azabından koru." mealindeki dua, Fatiha’dan sonra en çok okunan dua olmuştur.

Enes b. Malik, Hz. Peygamber (s.a.s.)’in dua ederken en çok bu ayeti okuduğunu (Buhari, Deavat, 55) ve okunmasını tavsiye ettiğini (Müslim, "Zikir", 23) belirtmiştir. Al-i İmran suresinin 8-9, 16, 53, 191-194. ayetleriyle, Furkan suresinin 74. ayetinin de dua niyetiyle okunduğu görülür. İbrahim suresinde Hz. İbrahim’in duasını ihtiva eden 35-41. ayetler ve özellikle, "Rabbim! Hesap günü gelip çattığında beni, annemi, babamı ve müminleri bağışla." mealindeki 41. ayet sık tekrar edilen dua ayetleridir. Taha suresinde Hz. Musa’nın duası (Taha, 20/25-35) özellikle kısa, canlı, ahenkli ve etkili cümleleriyle Kur’an’ın en güzel dua örneklerindendir. Bu ayetlerde "Rabbim! Yüreğime genişlik ver; işimi kolaylaştır; dilimin bağını çöz ki sözümü anlasınlar." ifadeleriyle dua edilmektedir. Kur’an-ı Kerim’de Hz. Eyyub’a nisbet edilen dua cümleleri ayrı bir üslup taşır. Bu ayetlerde Hz. Eyyub’un, son derece ağır bir hastalığa ve musibetlere maruz kalmasına rağmen, dualarında Allah’tan istekte bulunmadığı, sadece durumunu arz etmekle yetindiği görülür (Enbiya, 21/83-84; Sad, 38/41). İslam alimleri onun bu tutumunu, sabır erdeminde yükselişin ve kulluk terbiyesinin en güzel örneği olarak değerlendirirler (bkz. TDV, İslam Ansiklopedisi, IX, "Dua" md. ).14 Şubat 2015 - 08:04:56